Του Ξενοφώντος Π.Μόσχου δ.φ.
«Πας ο ποιών την αμαρτίαν δούλος εστι της αμαρτίας» Ιωάννης 8:34
Διάβασε: Ιωάννης 8:31-59, Πέτρου Β’ 2:19
Πόση φρίκη δημιουργούσε στους παλαιότερους το «δούλειον ήμαρ», η δουλική ημέρα, η κατάσταση του δούλου. Kαι δίκαια. Γιατί ο δούλος δεν ήταν πρόσωπο, ήταν πράγμα. Αγοραζόταν και πουλιόταν σαν κάποιο κοινό ζώο και αποτελούσε μέρος της περιουσίας εκείνου που τον αγόρασε. Ηταν αναγκασμένος να εργάζεται με μεγάλη επιμέλεια και προσοχή χωρίς κάποια αμοιβή, ενώ η τροφή και το ρούχο, του δίνονταν όχι από φιλανθρωπία, αλλά από συμφέρον, γιατί χωρίς αυτό θα πέθαινε και θα στερείτο ο κύριός του το κέρδος από την εργασία του. Εάν είχε σύζυγο και παιδιά, κινδύνευε κάθε στιγμή να χωρισθεί από αυτούς, εάν ο κύριος αποφάσιζε να πουλήσει κάποιον από την οικογένεια του δούλου σε άλλο κύριο.
Η Αίγυπτος, η Βαβυλωνία, η Περσία, η Ελλάδα, η Ρώμη, οι πιο προηγμένες χώρες της αρχαιότητας, ήταν μάρτυρες συνεχώς τραγικών σκηνών της καταστάσεως της σχετικής με την δουλεία. Ενα ολόκληρο έθνος, το Ισραηλιτικό, είχε υποβληθεί στην σκληρή κατάσταση της δουλείας στην Αίγυπτο για μακρύ χρονικό διάστημα, αν και δεν είχαν πουληθεί σε ιδιαίτερους κυρίους αλλά ήταν κτήμα ενός ανελέητου δεσπότη, του Φαραώ. Και πόσο συχνά ο Μωυσής στα βιβλία του και οι ψαλμωδοί στους Ψαλμούς, υπενθυμίζουν στο έθνος την σκληρή εκείνη δουλεία της Αιγύπτου και την αποκαλούν «κάμινο σιδηρά». Στην Ρώμη, η ατομική δουλεία έφτασε στο έπακρο της αθλιότητας, αφού και μόνο για χάρη της διασκεδάσεως του όχλου εξαναγκάζονταν αφού τους έριχναν στην κονίστρα του αμφιθεάτρου να παλέψουν με θηρία και να υποστούν οδυνηρό και γεμάτο αγωνία θάνατο. Η αφού υποβληθούν σε μακρά γυμνάσια να διεκδικήσουν την ζωή τους από άλλους ομοιοπαθείς τους με μονομαχία. Αλλά δεν υπήρξαν μικρότερα τα δεινοπαθήματα των δούλων που τους έκλεβαν στην Αφρική και τους μετέφεραν στις αγορές των πολιτισμένων χωρών και τους πουλούσαν στέλνοντάς τους να εργαστούν στις φυτείες κάτω από το μαστίγιο του εργοδηγού για το αποκλειστικό όφελος του κυρίου που τους αγόρασε. Η «Καλύβα του Μπάρμπα Θωμά» παρουσιάζει την δεινή θέση των δούλων στην Αμερική προ του εμφυλίου πολέμου, που τους απελευθέρωσε, χωρίς υπερβολές ή εξογκώσεις. Είναι δε πασίγνωστα τα δεινοπαθήματα του γένους μας που έζησε κάτω από μακραίωνη αφόρητη και εξοντωτική δουλεία.
Αλλά παρά την πραγματικά φρικτή κατάσταση της δουλείας αυτής, υπάρχει και άλλο είδος δουλείας ασύγκριτα πιο τρομερή από κάθε κοσμική δουλεία, είτε προσωπική, είτε εθνική, και περισσότερο δύσκολης στην οποία όχι μόνο κοινοί και απαίδευτοι άνθρωποι υπόκεινται, αλλά και ευγενείς και μεγάλοι άνδρες του κόσμου και μορφωμένοι, ακόμα και άρχοντες και βασιλιάδες και αυτοκράτορες και νικηφόροι στρατηγοί και μεγάλοι κατακτητές, και αυτή είναι η δουλεία της αμαρτίας. «Πας ο πράττων την αμαρτίαν είναι δούλος της αμαρτίας», γιατί αν δεν ήταν δούλος της, δεν θα την έπραττε. Η μεγάλη αξία του Ευαγγελίου είναι ακριβώς αυτή, ότι δείχνει τρόπο ασφαλή και βέβαιο για την απαλλαγή από την άθλια και σκληρή αυτή δουλεία.
Α’. Ποιος υπόκειται στην δουλεία αυτή;
Υπόκειται στην δουλεία αυτή «πας όστις πράττει την αμαρτίαν». Αυτό το πράττειν μπαίνει σαν γενική έννοια, γιατί δεν αναφέρεται μόνο στην εξωτερική πράξη, αλλά περιλαμβάνει όλη την ζωή του ανθρώπου και την φανερή και την κρυφή.
Κάνει την αμαρτία, όποιος την ποθεί και την αγαπά. Πολύ πριν ο φονιάς κάνει τον φόνο, ήταν φονιάς, γιατί στην ψυχή του ποθούσε να γίνει δυνατό να βγει από τη μέση εκείνος που αργότερα σκότωσε. Ο φόνος έγινε ήδη στην καρδιά του, όταν διαμορφώθηκε το μίσος και η ανθρωποκτόνος διάθεση. Ο κλέφτης υπήρξε κλέφτης πολύ πριν διαπράξει έμπρακτα την κλοπή, γιατί έριξε πονηρό βλέμμα πάνω στο ξένο πράγμα και επιθύμησε να το ιδιοποιηθεί, αν και δεν μπορούσε να έχει πάνω του καμία αξίωση. Ετσι ακόμα και αν οι περιστάσεις για το πονηρό έργο υπήρξαν δυσμενείς και δεν μπόρεσε να φέρει εις πέρας και να πραγματοποιήσει την διεστραμμένη του έφεση, είναι πραγματικά και αληθινά κλέφτης γιατί έχει ψυχή κλέφτη. Ετσι και ο Κύριός μας κηρύττει ανήθικο εκείνον που ακόμα και μόνο ανήθικο βλέμμα εκτόξευσε (Ματθαίος 5:28).
Κάνει την αμαρτία αυτός που σκέφτεται σχετικά με αυτήν, αυτός που ονειροπολεί σχετικά με αυτήν ή σχεδιάζει τον τρόπο της εκτελέσεώς της. Ο χαρακτήρας του ανθρώπου φαίνεται από τις εξωτερικές του πράξεις, εάν αυτές είναι κακές, αλλά δεν φαίνεται από τις πράξεις εάν αυτές είναι καλές, γιατί μπορεί να υποκρίνεται. Ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι πραγματικά ό,τι και οι σκέψεις του. Ομολόγησε στον εαυτό σου ειλικρινά με τι ασχολείται ο νους σου στην σιωπή της μοναξιάς, και θα βρεις τον πραγματικό σου χαρακτήρα. Αλλά ο Θεός γνωρίζει και διαβάζει σαν μέσα σε ανοικτό βιβλίο, όλες μας τις σκέψεις και για τούτο είναι σ’ αυτόν γνωστός ο αληθινός μας χαρακτήρας.
Πράττει την αμαρτία αυτός που εκστομίζει λόγια αμαρτωλά. Πολλή αμάθεια επικρατεί σχετικά με την αξία του λόγου. Ο αρχαίος ποιητής ονόμασε τον λόγο «έπεα πτερόεντα», γιατί σαν να είναι εφοδιασμένος με φτερά πετάει από τον ένα στον άλλο. Αλλά και τα θανατηφόρα βέλη ήταν εφοδιασμένα με φτερά και όχι σπάνια ο λόγος είναι βέλος θανατηφόρο, που μπαίνει στην ίδια την καρδιά και φέρνει θλίψη και απόγνωση, ή που κάνει να εκρήγνυται η οργή και η εκδίκηση. Ο λόγος είναι μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στον κόσμο, είτε για το καλό, είτε για το κακό. Εδώ έγκειται η αιτία της μεγάλης ευθύνης, που αποδίδει ο Κύριος στον λόγο λέγοντας ότι, «εκ των λόγων σου θέλεις δικαιωθή, και εκ των λόγων σου θέλεις καταδικασθή». (Ματθ. 12:37), και ότι «δια πάντα λόγον αργόν, τον οποίον ήθελον λαλήσει οι άνθρωποι θέλουσιν αποδώση λόγον δι’αυτόν εν ημέρα κρίσεως» (36).Γιατί πραγματικά εμείς νομιζουμε ότι υπάρχουν και λόγοι αργοί αλλά ο Κύριος τους θεωρεί όλους ενεργούς, είτε για το καλό είτε για το κακό.
Κάνει την αμαρτία εκείνος που τόσο έχει κυριευθεί από αυτήν ώστε προχωρεί και στην έμπρακτη εκτέλεση. Ετσι ο βαθμός της δουλείας αποδεικνύεται μεγαλύτερος. Εκείνος που κάνει την αμαρτία, αδυνατεί απόλυτα να αντισταθεί σε αυτήν και μάλιστα τα τυχόν επιπρόσθετα κωλύματα, τα βγάζει από την μέση με επιμέλεια και επιμονή. Αν τυχόν δεν το κατορθώσει αυτό, διακατέχεται από λύπη γιατί δεν εκτέλεσε το θέλημα του δεσπότη που είναι ενθρονισμένος στην καρδιά.
Οποιος πράττει την αμαρτία είναι δούλος της, αδιάφορο τι όνομα φέρει, από που κατάγεται, ποια γλώσσα μιλάει, τι χρώμα έχει η επιδερμίδα του, ποια θέση κατέχει στην κοινωνία, ή πόσο εκτεταμένος είναι ο κύκλος των γνώσεών του. Είναι μάλιστα πιο εμφανής η δύναμη που εξασκεί ο αδυσώπητος αυτός τύραννος όσο πιο ψηλά βρίσκεται και με όσο πιο μεγάλα προσόντα είναι προικισμένος εκείνος που είναι υποδουλωμένος σ’ αυτόν. Εάν στα ποικίλα άλλα προσόντα προστεθεί και η γνώση του Ευαγγελίου και η δια του Ιησού Χριστού σωτηρία, τότε ακόμα περισσότερο φαίνεται σε όλη την απεχθή και τρομερή μορφή της η αμαρτία, που δεν αφήνει το θύμα της να ξεφύγει, τον δούλο της να ελευθερωθεί.
Β’. Χαρακτηρισμός αυτής της δουλείας
Η δουλεία στην αμαρτία είναι πραγματικά τρομερή, φοβερότερη για τα αποτελέσματά της πάνω στον υποδουλωμένο άνθρωπο περισσότερο από κάθε άλλο είδος δουλείας πάνω στη γη.
α) Είναι τυφλωτική για το θύμα της. Κάποτε ο Σαμψών είχε τρομερή δύναμη και ρώμη σωματική και ποικιλότροπα και επανειλημμένα, ταπείνωσε τους εχθρούς του Θεού του Ισραήλ. Οταν όμως η ψυχή του αιχμαλωτίστηκε στα δίχτυα της ασεβούς καλλονής που καταγόταν από αυτό τον ίδιο τον εχθρικό λαό, εγκαταλείφτηκε από το Θεό και χάθηκε αυτή η ακατάβλητη ρώμη. Αφού δε τον έδεσαν οι Φιλισταίοι με χάλκινες αλυσίδες, εξόρυξαν τα μάτια του και τον ανάγκασαν να γυρίζει ένα μύλο στην Γάζα. Ετσι ο Σαμψών από διάσημος ήρωας ξέπεσε στο έργο του τυφλού υποζυγίου. Αλλά ποιος τον ταπείνωσε και τον τύφλωσε; Οι Φιλισταίοι; Οχι. Αλλά η προδότρια Δαλιδά; Ούτε. Τον τύφλωσε η αμαρτία, που τον έφερε στο σπίτι της Δαλιδάς και τον έπεισε να εκμυστηρευτεί την πηγή της δυνάμεώς του, ότι ήταν Ναζωραίος, δηλαδή αφιερωμένος στον Θεό, μεγαλώνοντας τα μακριά μαλλιά του σαν σημάδι αφιερώσεως· η αμαρτία τέλος που τον αποκοίμισε στα γόνατα τέτοιας γυναίκας τόσο βαθιά ώστε να μην ξυπνίσει ενώ τον ξύριζαν. Τι τρομερή εικόνα και αληθινή εικόνα του εκτυφλωτικού χαρακτήρα της αμαρτίας. Ετσι ο καθένας βλέπει το βάραθρο, αλλά εκείνος που είναι υποδουλωμένος στην αμαρτία, τυφλώνεται οικτρά και πέφτει σε αυτό.
β) Είναι αποκοιμιστική. Η αμαρτία ενεργεί μεθυστικά στον άνθρωπο και αναστέλλει την ενέργεια του λογικού, της κρίσεως, της συνειδήσεως. Ετσι σαν τον μέθυσο που φαντάζεται ότι είναι κάποιος μεγάλος και σπουδαίος και ζει μέσα σε ονειρώδες περιβάλλον, ή σαν τον ηρωινομανή, που με τους καπνούς του οπίου ή με την ένεση της ηρωίνης μεταφέρεται σε κόσμο ανύπαρκτων απολαύσεων και τιμών, και εκείνος που είναι υποδουλωμένος στην αμαρτία φαντάζεται ότι δεν είναι καθόλου κακή ή επικίνδυνη η θέση του. Αντίθετα με λίγες τυπικές προσευχές ή με την εξωτερική του συμμόρφωση με μερικές από τις απαιτήσεις της θρησκείας, εξοφλεί κάθε λογαριασμό με τον Θεό και όλα είναι εντάξει και ευχάριστα σχετικά με τον εαυτό του. Γιατί βρήκε το μέσο με το οποίο μπορεί και τον κόσμο αυτό της αμαρτίας να απολαύσει και να είναι εξασφαλισμένος με την αιωνιότητα. Τέτοιοι ακριβώς ήταν οι Φαρισαίοι της εποχής του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, και τέτοιοι οι Φαρισαίοι κάθε χώρας και κάθε εποχής, γιατί οι απόγονοι εκείνων δεν έλειψαν, αλλά πολλαπλασιάστηκαν καταπληκτικά διαμέσου των αιώνων.
γ) Είναι δουλεία εξαιρετικά εξευτελιστική. Προικιστήκαμε από τον Πλάστη με έξοχες δυνάμεις. Η διάνοια, όργανο λεπτεπίλεπτο στην ανεύρεση ή στην εξακρίβωση της αλήθειας. Η φαντασία, μικρός δημιουργός, που σχεδιάζει και φέρνει στην ύπαρξη ανύπαρκτα προηγουμένως αντικείμενα και χρήσιμες μηχανές. Η μνήμη, πιστός γραμματέας που τηρεί σημείωση των λόγων και των πραγμάτων και που τα παρουσιάζει, όταν ζητηθούν. Η συνείδηση, μαρτυρεί για το αγαθό και το κακό. Το λογικό, σαν ύπατος δικαστής, που αποφαίνεται για το αληθινό, το αγαθό και το καλό. Αλλά όλες αυτές τις δυνάμεις, πώς τις εξευτέλισε και ταπείνωσε και εμόλυνε η αμαρτία! Στρέβλωσε την διάνοια, ώστε να εξαπατά τον εαυτό της με σοφίσματα. Τη φαντασία την μεταχειρίστηκε για να ανακαλύψει και να παρασκευάσει ό,τι είναι φονικότατο και καταστρεπτικότατο. Την μνήμη την γεμίζει με λόγια πονηρά και αντικείμενα βρώμικα. Αυτή την ίδια τη συνείδηση κατορθώνει να την φιμώσει ή να την καυτηριάσει. Αναγκάζει το λογικό να παραπαίει και έτσι γίνεται εκείνο που αναφέρει ο ψαλμωδός:«ο άνθρωπος ο εν τιμή, ων δεν διαμένει ομοιώθη με τα κτήνη τα φθειρόμενα» (Ψαλμός 49:12 20. Εβδομήκοντα48:13 21)
δ)Είναι δουλεία σκληρή, που υποβάλλει σε ταλαιπωρία και το σώμα και την ψυχή. Πόσοι λωποδύτες θα ζούσαν ζωή ευτυχέστερη, αν τις ημέρες τους τις δαπανούσαν σε έντιμη εργασία! Πόσο ευτυχέστερος θα ήταν ο φονιάς, εάν ήταν απαλλαγμένος από το ανθρωποκτόνο μίσος, που τον κρατούσε άγρυπνο νύκτες ολόκληρες και κάνει την ζωή του αηδιαστική, γιατί συνεχώς αναπολούσε το μισητό πρόσωπο του προσωπικού του εχθρού! Πόσο πιο ευχάριστος και θελκτικότερος και πιο αξιότιμος από κάθε πλευρά θα ήταν ο βίος του ανθρώπου που περνάει τις μέρες του με ψυχική γαλήνη και πιστός στο καθήκον δεν φοβάται τον έλεγχο, ούτε φυγαδεύει τον ύπνο του την νύκτα η ανησυχία της συνειδήσεως, ή δημιουργήματα άπρεπα της φαντασίας! Αλλά εκείνος που είναι ύποδουλωμένος στην αμαρτία, όλη αυτήν την ευτυχία την έχασε και είναι όμοιος με πλοίο που έχασε το πηδάλιο και την πυξίδα και παρασύρεται από τα κύματα στο πέλαγος, ώστε στο τέλος να συντριβεί πάνω σε κάποιο βράχο, τραγικό και χωρίς ελπίδα ναυάγιο.
ε) Είναι δουλεία ολέθρια. Ο όλεθρος δεν είναι από την αρχή φανερός και ο άνθρωπος νομίζει ότι παίζει με εξημερωμένο θηρίο. Βαθμιαία όμως αρχίζει να γίνεται ολοφάνερο ότι το θηρίο διατηρεί την άγριά του φύση και από τα νύχια του δεν υπάρχει καμία διαφυγή. Είναι διάσημες οι θαλάσσιες δίνες που υπάρχουν στα παράλια της Νορβηγίας. Ο κύκλος της δίνης-ρουφήχτρας είναι αρκετά ευρύς και το πλοίο που μπήκε στο πιο εξωτερικό της χείλος δεν φαίνεται αμέσως ότι παρασύρεται βαθμιαία μέσα στον κύκλο. Εάν από τον κυβερνήτη δεν δοθεί η δέουσα προσοχή, το πλοίο γρήγορα εισέρχεται μέσα στα περιστρεφόμενα ύδατα οπότε αρνείται κάθε υπακοή στο πηδάλιο και μετά από λίγο πέφτει στο ανοιχτό βάραθρο που υπάρχει στο κέντρο. Τέτοιο είναι το τέλος εκείνου που έχει υποδουλωθεί στην αμαρτία. Στην αρχή, νομίζει ότι κάθε στιγμή εάν θελήσει, μπορεί να ελευθερωθεί, αλλά γρήγορα η δίνη τον συλλαμβάνει στην άγριά της φορά και τον κάνει θεατή της ίδιας του της καταστροφής.
Γ’. Τρόπος απελευθερώσεως από αυτήν την δουλεία
Οι περισσότεροι που γνώρισαν από πείρα την φοβερή δύναμη με την οποία τους κατέχει η αμαρτία, διακηρύττουν ότι απελευθέρωση από αυτήν είναι εντελώς αδύνατη. Συμβουλεύουν κάποια χαλιναγώγηση και περιορισμό μέχρις ενός δυνατού ορίου. Κάποτε ζήτησαν αυτοί ειλικρινά να απαλλαγούν, αλλά βρήκαν ότι η αμαρτία φρόντισε εγκαίρως να τους δεσμεύσει και με τις δύο της χάλκινες αλυσιδες του πάθους και της συνήθειας και αναγνώρισαν ότι είναι αδύνατο να αποτινάξουν τον ζυγό ενός τέτοιου δεσπότη.
Αλλοι έχουν ελπίδα-όχι για τους εαυτούς τους πλέον αλλά για τους άλλους- στην καλή και προσεκτική αγωγή. Και είναι το μέσο αυτό κάτι το αληθινά σπουδαίο, αλλά μέχρις ενός ορίου. Γιατί η καλή αγωγή κάνει αυτόν που την δέχτηκε από την μικρή ηλικία του προσεκτικό στα λόγια του και στους εξωτερικούς του τρόπους, ενώ με την έμπνευση μεγάλων και ωραίων ιδεωδών παρέχει σ’αυτόν κάποια δόση αξιοπρέπειας, ώστε να φυλάγεται από μεγάλες και χονδροειδείς παρεκτροπές. Αλλά η αμαρτία είναι συνήθως προσκολλημένη στα λεγόμενα μικρά πράγματα, όπως η αρρώστια στα μικρόβια. Είναι πραγματικά ακριβώς τα μικρά, το αληθινό κριτήριο της πνευματικής και ηθική καταστάσεως του ανθρώπου.
Αλλοι κατέχονται από το πνεύμα του παλιού νομοθέτη Δράκοντα και νομίζουν ότι ο άνθρωπος μπορεί να ελευθερωθεί από την αμαρτία ή να ηθικοποιηθεί όπως λένε, με την αυστηρή εφαρμογή των νόμων μιάς καλής και ηθικής νομοθεσίας. Ελπίζουν δηλαδή ότι με την τιμωρία του κακού, ο άνθρωπος θα σωφρονιστεί. Αλλά δυστυχώς η πείρα διδάσκει ότι η τιμωρία σπάνια διορθώνει, συνήθως δε εξαγριώνει στο πείσμα και αποκτηνώνει, οι δε φυλακές αντί για σωφρονιστήρια είναι ως επί το πλείστον τα τελειότερα φροντιστήρια της κακίας.
Υπάρχουν και εκείνοι που συμβουλεύουν να παρθούν αποφάσεις γενναίες, κάποια δήθεν εσωτερική επανάσταση κατά της αμαρτίας ή του πάθους που επικρατεί μέσα μας, αγνοώντας ότι η αμαρτία είναι αρρώστια οργανική που δεν μπορεί να εκδιωχθεί με οποιαδήποτε απόφαση ή ένταση και επιβολή της θελήσεως.
Απέναντι σε όλα αυτά τα προτεινόμενα μέσα απελευθερώσεως, που αποδείχτηκαν μάταια ή ανεπαρκή, το Ευαγγέλιο κηρύττει ότι η πτώση του ανθρώπου ανέκαθεν υπήρξε πνευματικός θάνατος (Γεν.2:17) και ότι ο άνθρωπος γεννιέται στον κόσμο αυτόν νεκρός στα παραπτώματα και στις αμαρτίες (Ψαλμ.51:5, Εφεσ. 2:1,5) για τούτο και κάθε ανθρώπινη απόπειρα για απελευθέρωση και ανόρθωση, είναι από την αρχή καταδικασμένη σε αποτυχία (Ρωμ.3:20). Αποκαλύπτει ότι υπάρχει ένας και μόνος προσωπικός και ζωντανός σωτήρας και ελευθερωτής, ο Ιησούς Χριστός και καλεί όλους να προσέλθουν σε αυτόν για πραγματική και ριζική απελευθέρωση.
Η κατάσταση στην αμαρτία είναι πνευματικός θάνατος, γιατί συνίσταται σε ανταρσία κατά του Θεού, σε χωρισμό και απομάκρυνση από Αυτόν, που είναι η πηγή της αληθινής ζωής. Οπως όταν κάποιο άνθος κλειστεί σε σκοτεινό υπόγειο, μαραίνεται και μαραζώνει γιατί χωρίστηκε από το ζωογόνο ηλιακό φως, έτσι και η ψυχή μαραίνεται ηθικά και φθίνει γιατί επειδή προέρχεται από την αμαρτία είναι χωρισμένη από το ζωογόνο φως του πνευματικού ήλιου, που είναι ο Θεός. Αλλά ήλθε ο Ιησούς Χριστός, και δια της θυσίας του πάνω στον Σταυρό, κατέστησε δυνατή την συμφιλίωση με τον Θεό, κατέστησε δυνατή την συμπλησίαση του μαραμένου άνθους της ψυχής, με το φως του Ηλιου της δικαιοσύνης. Από τότε δε μέχρι την συντέλεια του αιώνα κηρύττεται και θα κηρύττεται αυτή η αλήθεια, το γεγονός αυτό και θα προκαλείται ο καθένας να αποδεχθεί τον Ιησού Χριστό σαν Εκείνον που τον αντικατέστησε πάνω στον σταυρό, και δι’ αυτού να ζητήσει από τον Πατέρα την άφεση του παρελθόντος και την ζωογόνο χάρη του Αγίου Πνεύματος για το υπόλοιπο στάδιο της ζωής. Οποιος κάνει έτσι, γρήγορα θα επικοινωνήσει με τον Αγιο Θεό, ενώ η ζωοποιός δύναμη του Πνεύματος Του θα ενεργήσει στην ψυχή του την μακάρια εκείνη ανάσταση που αποκαλείται αναγέννηση και που είναι οριστική και πραγματική απελευθέρωση του ανθρώπου από την σκληρότατη και εξευτελιστικότατη δουλεία.
«Εάν ο Υιός σας ελευθερώσει όντως ελεύθεροι θέλετε είσθαι» (Ιω. 8:36). Κάθε άλλη μέθοδος αποτυγχάνει. Ο φτωχός Ανδροκλής, είχε βαρεθεί τη ζωή της δουλείας και δραπέτευσε καταφεύγοντας στα δάση της Αφρικής, όπου μέσα σε μία σπηλιά σχετίστηκε με ένα λιοντάρι, του οποίου το πόδι απάλλαξε από ένα αγκάθι. Δεν μπόρεσε όμως να μείνει για πάντα κρυμμένος, και όταν βγήκε από την κρυψώνα του, συνελήφθηκε και τον πήγαν όχι μόνο να δουλεύει πλέον αλλά για να χρησιμεύσει για την τέρψη του Ρωμαϊκού λαού, ρίχνοντάς τον στα θηρία του αμφιθεάτρου, όπου σώθηκε επειδή τον αναγνώρισε το ευγνώμον λιοντάρι, ενώ ο αυτοκράτορας αργότερα του χάρισε την ποινή. Μπορεί κάποιος να ζητήσει να απαλλαγεί από την δουλεία της αμαρτίας. Και ποιος δεν το ζήτησε κατά καιρούς; Αλλά γρήγορα ο ανελέητος δεσπότης τον επαναφέρει στην δουλεία και μάλιστα σκληρότερη από την προηγούμενη. Μακάριος εκείνος που θα πάρει την άφεση και την απελευθέρωση από τον Αυτοκράτορα του Σύμπαντος, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. «Εάν ο Υιος σας ελευθερώση, όντως ελεύθεροι θέλετε είσθαι».
