Ο Λόγος της Βίβλου, λόγος συμπόρευσης των φυλών και των φύλων
Του Αιδ. Μελέτιου Β. Μελετιάδη
Εάν η αρχική και διαχρονική αμαρτία του ανθρώπου ήταν η διάσπαση της σχέσης του με τον Θεό που είχε ως αποτέλεσμα και τη διάσπαση της σχέσης του με τον πλησίον του, η διαχρονική λυτρωτική κίνηση του Θεού ήταν και είναι η αποκατάσταση και των δύο σχέσεων, η καταλλαγή. Ευθύς εξ αρχής ο Θεός αναζητά τον άνθρωπο, ενώ την έχθρα, άρα και την διάσπαση των σχέσεων, τη μετατοπίζει και την τοποθετεί μεταξύ της πηγής του κακού και της γυναίκας και του σπέρματός της.
Εάν το πρώτο ερώτημα του Θεού προς τον πεπτωκό άνθρωπο αφορά την διαταραγμένη σχέση του με τον Δημιουργό του, το δεύτερο ερώτημα του Θεού προς τον άνθρωπο αφορά τη διαταραγμένη σχέση του με τον πλησίον του με τον οποίο όχι μόνο δυσκολεύεται να συνυπάρξει ειρηνικά και δίκαια, αλλά και του οποίου κάποιες φορές αφαιρεί τη φωνή, τη ζωή και τη μνήμη.
Σ’ αυτά τα δύο ιστορικά αλλά και διαχρονικά ερωτήματα τα οποία τίθενται στην αρχή της λυτρωτικής ιστορίας, όπως αυτή εξιστορείται από την Χριστιανική Βίβλο, απαντά ολόκληρη η υπόλοιπη Αγία Γραφή η οποία καλεί τον άνθρωπο να συμπορευτεί με τον πλησίον του, όποιος κι αν είναι αυτός. Με την προϋπόθεση, βεβαίως, πως η επιλογή του πλησίον δεν επαφίεται στην κρίση του ανθρώπου, αλλά στη Χάρη του Παντοκράτορα Θεού.
Η αποκατάσταση των σχέσεων και η συμπόρευση των φυλών και των φύλων δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο της Καινής Διαθήκης, αλλά αφορά και την Παλαιά Διαθήκη πάνω στην οποία η Καινή Διαθήκη είναι βασισμένη και της οποίας η πηγή είναι ο Ίδιος ο Τριαδικός Θεός. Θεμελιώδης είναι η ισόβαθμη θέση της προσωπικής αξίας και αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου που πηγάζει από την αποκάλυψη της κατ’ εικόνα Θεού δημιουργίας του, από την οποία εμπνεόμενος ο Ψαλμωδός ομολογεί, «Τον έκανες… λίγο μικρότερο από Σένα. με δόξα τον στεφάνωσε και με τιμή» (Ψαλ. 8.6). Η Βίβλος πρεσβεύει μια υψηλή ανθρωπολογία η οποία εκπορεύεται από μια υψηλότερη Θεολογία.
Αργότερα, όταν, ο Θεός θα καλούσε τον Άβραμ να γίνει ο πατέρας της πίστης και ο γεννήτορας του λαού Ισραήλ, εκείνο το ιστορικό-θεολογικό εργαστήρι του Θεού που διήρκεσε 2000 χρόνια, ωσότου έρθει το πλήρωμα του χρόνου κι εμφανιστεί ο Θεάνθρωπος και μαζί Του η από «πρό καταβολής κόσμου» Νύμφη Του, ο σκοπός δεν ήταν η διάκριση, η απόρριψη, ο σωβινισμός ή ο ρατσισμός, αλλά η ευλογία όλων των ανθρώπων σύμφωνα με την υπόσχεση του Θεού προς τον Πατριάρχη «Μ’ εσένα θα ευλογηθούν όλα τα έθνη της γης» (Γν. 12.3, Πρ. 3.25, Γαλ. 3.8).
Ενδεχομένως η Παλαιά Διαθήκη να μην κατάργησε κάθε είδους διάκριση, ενδεχομένως κάποιες φορές να δίνει την εντύπωση πως στηρίζει ένα υψηλό πατριαρχικό μοντέλο της οικογένειας και κοινωνίας, ενδεχομένως η γλώσσα της να είναι περισσότερο ανδροκεντρική απ’ όσο η σημερινή κοινωνία μας μπορεί να δεχτεί, ωστόσο έθεσε τις βάσεις και κατεύθυνε τον εκλεκτό λαό της σε μια κοινωνία περιεκτική, ειρηνική και δίκαιη απέναντι σε όλα τα μέλη της. Μια κοινωνία η οποία, πέρα από κάποιες εξαιρέσεις, πρόσφερε σε όλους ίσες ευκαιρίες, ελευθερία και προσβασιμότητα. Ο Δεκάλογος αφορούσε όλους και ήταν δεσμευτικός για όλους. Οι εργασιακές, οι νομικές, οι φιλανθρωπικές και κοινωνικές πρόνοιες, οι διατάξεις γύρω από τη σαββατική ανάπαυση και την επιχειρηματικότητα, τον πλούτο και τη διαχείριση του περιβάλλοντος σκοπό είχαν όχι απλώς μια συμπόρευση των ανθρώπων, αλλά τη συμπόρευση μέσα στο πνεύμα που η εβραϊκή έννοια του Σαλλόμ πρόσφερε για όλους τους κατοίκους της επικράτειας. Δυστυχώς, σύμφωνα με την Βιβλική αφήγηση, ο λαός Ισραήλ δεν τις τήρησε κι οδηγήθηκε από το Θεό, εξαιτίας της συγκεκριμένης ανυπακοής του, στη Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία. Δειγματοληπτικά αναφέρω τρία κείμενα:
«Έξι μέρες θα εργάζεσαι και θα κάνεις όλες τις εργασίες σου. Αλλά η έβδομη μέρα είναι μέρα ανάπαυσης, αφιερωμένη σ’ εμένα, τον Κύριο το Θεό σου. Την ημέρα αυτή δεν επιτρέπεται να κάνεις καμιά εργασία ούτε εσύ, ούτε ο γιός σου ούτε η θυγατέρα σου ούτε ο δούλος σου ούτε η δούλη σου ούτε τα ζώα σου ούτε ο ξένος που κατοικεί στις πόλεις σου. Ξένον δεν πρέπει να τον καταπιέζετε ούτε να τον εκμεταλλεύεστε, γιατί και σεις ήσασταν κάποτε ξένοι στην Αίγυπτο. Χήρα και ορφανό δεν θα τους καταπιέζετε. (προς τους δικαστές): Ν’ ακούτε με προσοχή τις υποθέσεις των συμπατριωτών σας και να κρίνετε δίκαια τις διαφορές του καθενός, είτε αυτές είναι μ’ έναν Ισραηλίτη είτε μ’ έναν ξένο. Να μη μεροληπτείτε όταν κρίνετε. Ν’ ακούτε με την ίδια προσοχή και τους ασήμαντους και τους σπουδαίους. Μη φοβάστε κανέναν, γιατί η κρίση είναι έργο θεϊκό» (Έξ. 20.8-10, 22.20, Δευτ. 1.16-17).
Κι ακόμη, δείγμα ότι η προσέγγιση του Θεού προς τον άνθρωπο στην ΠΔ ήταν προσέγγιση περιεκτικής αγάπης και ισότητας κάθε ανθρώπου, είναι το γεγονός πως συμπεριλαμβάνει στη γενεαλογία του Θεανθρώπου και μνημονεύει ονομαστικώς μέσα στους αιώνες τη Χαναναία Θάμαρ, την πόρνη Ραάβ κάτοικο της Ιεριχώ, και τη Μωαβίτισσα Ρουθ, τρεις εθνικές γυναίκες, ενώ δεν μνημονεύει καμιά Εβραία εκτός από το αποκορύφωμα αυτής της περιεκτικής χάρης του Θεού την επιλογή της «κεχαριτωμένης κι ευλογημένης εν γυναιξίν» (Λκ. 1.28) Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας, της οποίας το «Σπέρμα» θα έφερνε την έχθρα με τον Διάβολο, την οποία ο Θεός είχε θέσει στη σχέση με τον άνθρωπο, στην ολοκλήρωσή της, συντρίβοντας την κεφαλή εκείνου που διέβαλε τις σχέσεις του ανθρώπου.
Με την παρουσία του Ιησού Χριστού, Του οποίου η έλευση αναγγέλθηκε ως «… ειρήνη στη γη, αγάπη και σωτηρία για τους ανθρώπους» (Λκ.2.14) η υπέρβαση κάθε είδους διάσπασης και διαίρεσης, αποκλεισμού και προσβολής της αξίας του προσώπου, βρήκε την τέλεια έκφρασή της, ιδιαιτέρως μέσα σ’ έναν κόσμο εθνικά, φυλετικά, κοινωνικά και θρησκευτικά διχασμένο. Γνωστή είναι η καθημερινή προσευχή του ευσεβή Εβραίου της εποχής που ευχαριστούσε τον Θεό «που δεν τον έκανε εθνικό, γυναίκα ή δούλο»[1]. Μια προσευχή η οποία, σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, πολύ πιθανόν να είχε τις ρίζες της στον Σωκράτη ή Πλάτωνα, «… περί Σωκράτους. Έφασκε γαρ, φασί, τριών τούτων ένεκα χάριν έχει τη Τύχη. Πρώτον μεν ότι άνθρωπος εγενόμην και ου θηρίον, είτα ανήρ και ου γυνή, τρίτον ότι Έλλην και ου Βάρβαρος»[2].
Με τον λόγο Του και την πολιτεία Του ο Κύριος έδειξε στον ανδροκρατούμενο κόσμο της εποχής Του έναν άλλο δρόμο σχέσης των φύλων. Μια σχέση συμπόρευσης κι όχι καταδυνάστευσης. Ανατίμησε τη θέση και το ρόλο της γυναίκας. Σε γυναίκα έδωσε το προνόμιο να μιλήσει στους κατοίκους της Ιερουσαλήμ για τον ενανθρωπισθέντα Θεό οκτώ μέρες μετά την θαυμαστή Του γέννηση από την Παρθένο (Λκ. 2.36-38). Με γυναίκες συναναστράφηκε. Με γυναίκες, Εβραίες κι Εθνικές συζήτησε θεολογία, μια πράξη αδιανόητη και προσβλητική για τα δεδομένα εκείνης της εποχής. Τις υπερασπίστηκε και τις προστάτευσε από τον σωβινισμό και τη σεξουαλική εκμετάλλευση στα χέρια των ανδρών. Δεν τις δέσμευσε στα σωβινιστικά πολιτισμικά στερεότυπα της εποχής. Τις μακάρισε που κάθονταν και Τον άκουαν αντί να τρέχουν και να περιορίζονται στην κουζίνα. Σ’ εκείνες έδωσε τη χάρη να γίνουν όχι μόνο οι πρώτοι άνθρωποι που Τον είδαν αναστημένο αλλά και οι πρώτοι κήρυκες του αναστάσιμου μηνύματος, ενώ αργότερα στην ίδρυση κι εξάπλωση της πρώτης Εκκλησίας θα έπαιζαν εξ ίσου πρωταγωνιστικό ρόλο με τους άνδρες.
Ανάλογη ήταν η προσέγγισή Του προς τον μη Εβραίο, είτε αυτός ήταν ο μιαρός Σαμαρείτης είτε ο μισητός εθνικός. Στις Πράξεις των Αποστόλων, μέσα στο πλαίσιο τριών διαδοχικών κεφαλαίων, ο ευαγγελιστής Λουκάς αφηγείται το γεγονός της Χάρης Του που δεν περιορίζεται μόνο σε μια φυλή αλλά προσφέρεται σε κάθε φυλή των ανθρώπων. Από τους μιαρούς Σαμαρείτες στον Αιθίοπα αξιωματούχο της βασίλισσας Κανδάκης, απόγονο του Χαμ (Πρ. 8), στον Σαύλο, απόγονο του Σημ (Πρ. 9) και στον Κορνήλιο, απόγονο του Ιάφεθ, στου οποίου το σπίτι για να μπει ο Απ. Πέτρος έπρεπε να επέμβει, μάλιστα τρεις φορές, ο Χριστός ώστε να καμφθεί η διαχωριστική και ρατσιστική παράδοση του Πέτρου η οποία δεν επέτρεπε σ’ έναν Ιουδαίο «… να συναναστρέφεται έναν μη Ιουδαίο ή να μπαίνει στο σπίτι του» (Πρ. 10.28). Μη λησμονούμε ότι το πρώτο εκκλησιαστικό πρόβλημα που η πρώτη Εκκλησία κλήθηκε να αντιμετωπίσει ήταν το εθνικιστικό.
Συνόψισε τον Νόμο σε δύο σημεία που έχουν να κάνουν με την κάθετη κι οριζόντια σχέση του ανθρώπου. με τον Θεό και τον πλησίον, τον οποίο καλείται ο άνθρωπος να αγαπάει όπως τον εαυτό του. Κάτι εύκολο εάν ο πλησίον οριζόταν από τα ανθρώπινα αμαρτωλά κριτήρια των διαφόρων διαχωρισμών και των περιορισμών, των όποιων ομαδοποιήσεων και κλειστών κοινωνιών. Για τον Χριστό, όμως, ο ‘’πλησίον’’ με τον οποίο καλούμαι ως Χριστιανός να συμπορευτώ ορίζεται από Εκείνον και πάντοτε είναι ο μιαρός «Σαμαρείτης», τον οποίο ως διακηρυγμένο εχθρό μου καλούμαι να αγαπήσω (Μτ. 5.44)!
Με την παρουσία του Απ. Παύλου το μήνυμα της καταλλαγής και της ειρηνικής συμπόρευσης των φύλων και φυλών κωδικοποιήθηκε θεολογικά. Με το πολύ γνωστό κείμενο του στην προς Γαλάτας Επιστολή 3.28, 29, αυτό που η κ. Αδαμτζίλογλου Ευανθία Χ. στο βιβλίο της ΟΥΚ ΕΝΙ ΑΡΣΕΝ ΚΑΙ ΘΗΛΥ… ονομάζει ως το Locus Classicus[3] της διδασκαλίας του Παύλου για την κατάργηση κάθε διαχωρισμού και ανισότητας, ή η Magna Carta της ανθρώπινης ισότητας (Stendahl)[4], ο Παύλος καλεί την Χριστιανική Εκκλησία να καταργήσει όλους τους διαχωρισμούς διότι «Δεν υπάρχει πια Ιουδαίος και ειδωλολάτρης (Έλλην), δεν υπάρχει δούλος και ελεύθερος, δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα. όλοι σας είστε ένας, χάρη στον Ιησού Χριστό. Κι αφού ανήκετε στο Χριστό, είστε απόγονοι του Αβραάμ και κληρονόμοι της ζωής, όπως την υποσχέθηκε ο Θεός».
Οι διαχωρισμοί δεν περιορίζονται και δεν εξαντλούνται με τα τρία αυτά δίπολα. Αυτά λειτουργούν αντιπροσωπευτικά και μαζί με τον αντίστοιχο λόγο του Απ. Παύλου στην προς Κολοσσαείς Επιστολή 3.11, ο Απόστολος καλεί τη Χριστιανική κοινότητα να καταργήσει κάθε φυλετικό, θρησκευτικό, πολιτισμικό (βάρβαροι, Σκύθες) και κοινωνικό διαχωρισμό, αποκλεισμό και μειονοτισμό.
Σ’ αυτό το σημείο, όμως, επιβάλλεται μια σημαντική και καθοριστική διευκρίνηση. Ενώ όλοι οι άνθρωποι, ασχέτως φυλής και φύλου, κοινωνικής και πολιτισμικής θέσης έχουν την ίδια αξία ως πρόσωπα και δικαιούνται τα ίδια προνόμια, ωστόσο ο λόγος του Απ. Παύλου δεν μπορεί να νοηθεί και να βιωθεί έξω από το θεολογικό πλαίσιό του. Ο Παύλος δεν αφήνει τον αναγνώστη των κειμένων του να ιχνηλατεί σε θεολογικό κενό ή, ακόμη χειρότερα, να αυτοσχεδιάζει. Αντιθέτως, είναι κατηγορηματικός για το θεολογικό υπόβαθρο της κατάργησης κάθε διαχωρισμού και ανισότητας. Κι αυτό είναι Άγιοτριαδικό, Χριστολογικό κι Εκκλησιολογικό.
Είναι Άγιοτριαδικό διότι στο έργο της καταλλαγής και της συμπόρευσης των φύλων και των φυλών, ολόκληρη η Παναγία Τριάς συμμετέχει. Γράφει περί αυτού ο απ. Παύλος, “… εμείς δεν κρίνουμε κανέναν με ανθρώπινα κριτήρια… Έτσι, όποιος ανήκει στο Χριστό είναι μια καινούρια δημιουργία. Τα παλιά πέρασαν. όλα έγιναν καινούρια. Κι όλα αυτά προέρχονται από το Θεό, που μας συμφιλίωσε μαζί του δια του Χριστού, και ανέθεσε σ’ εμάς να υπηρετήσουμε στο έργο της συμφιλίωσης. Δηλαδή, ο Θεός ήταν αυτός που στο πρόσωπό του Χριστού συμφιλίωσε τον κόσμο μαζί του …” (Β’ Κορ. 5.16-19).
Είναι Χριστολογικό διότι ο Ιησούς Χριστός με τον σταυρικό Του θάνατο έφερε την ειρήνη στις σχέσεις του ανθρώπου, καταργώντας κάθε διαιρετικό παράγοντα. Χρησιμοποιώντας αντιπροσωπευτικά το δίπολο του Ιουδαίου κι εθνικού, γράφει ο Απ. Παύλος στην προς Εφεσίους Επιστολή, “Αυτός πραγματικά είναι για μας η ειρήνη. Αυτός έκανε τους δύο αντιμαχόμενους κόσμους ένα λαό και γκρέμισε με το σταυρικό του θάνατο ό,τι σαν τοίχος τους χώριζε και προκαλούσε έχθρα μεταξύ σας… για να δημιουργήσει με το έργο Του από τα δύο εχθρικά μέρη, από τους Ιουδαίους και τους εθνικούς, μία νέα ανθρωπότητα, φέρνοντας την ειρήνη. Κι αφού θανάτωσε με το σταυρό του την έχθρα, ένωσε τους δύο πρώην εχθρούς σε ένα σώμα και τους συμφιλίωσε με το Θεό… Πραγματικά, δια του Χριστού μπορούμε μ’ ένα πνεύμα και οι δύο, εθνικοί και Ιουδαίοι, να πλησιάσουμε τον Πατέρα” (2.14-16, 18).
Ο Ιησούς Χριστός με τον θάνατό Του επάνω στο σταυρό κατάργησε όλους τους μεσότοιχους φραγμούς της έχθρας στις σχέσεις των ανθρώπων. Μια αλήθεια η οποία εκφράζεται περιεκτικότατα στην υμνολογία του Μ. Σαββάτου στην Ορθόδοξη Εκκλησία, “Ήπλωσας τας παλάμας και ήνωσας τα το πριν διεστώτα…”.
Είναι μέσα σ’ αυτό το Χριστολογικό πλαίσιο που ο Παύλος γράφει το Locus Classicus[5] της διδασκαλίας του για την κατάργηση κάθε διαχωρισμού και ανισότητας, “Είστε, λοιπόν, όλοι παιδιά του Θεού, αφού πιστεύετε στον Ιησού Χριστό. Κι αυτό, γιατί ντυθήκατε το Χριστό όσοι βαφτιστήκατε στο όνομα του Χριστού. Δεν υπάρχει πια Ιουδαίος και ειδωλολάτρης (Έλλην), δεν υπάρχει δούλος και ελεύθερος, δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα. όλοι σας είστε ένας, χάρη στον Ιησού Χριστό.” (Γαλ. 3.26-28).
Είναι Εκκλησιολογικό το πλαίσιο. Είναι μέσα στην Χριστιανική Εκκλησία όπου πρωτίστως όλες οι διαχωριστικές γραμμές καταργούνται και η ποθητή ενότητα ειρήνης, συμφιλίωσης, ισότητας και συμπόρευσης των φύλων και φυλών ιστορικά πραγματώνεται. Όπου τα υποτιμητικά επίθετα, χαρακτηρισμοί και ιστορικά στερεότυπα, αμαρτωλά παράγωγα της ανταγωνιστικής σχέσης των φύλων και φυλών καταργούνται, ο ξένος γίνεται οικείος, ο απόκληρος γίνεται κληρονόμος, ο μη λαός γίνεται λαός, και ο εχθρός γίνεται αδελφός και αδελφή εν Χριστώ Ιησού, ώστε να μετέχουν επί ίσοις όροις, δίχως διαβαθμισμένες θέσεις, στο Τραπέζι της Αγάπης.
Μια συμφιλίωση η οποία ενώ ενώνει τα διάφορα μέρη, δεν ακυρώνει τη διαφορετικότητα κανενός ατόμου ή κοινωνίας, πολτοποιώντας τα σ’ ένα απρόσωπο και α-πολιτισμικό μόρφωμα, ούτε πάλι υποτάσσει την μια πλευρά στην άλλη, όπως μας διαφωτίζει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, “Οράς ουχί τον Έλληνα γενόμενον Ιουδαίον, αλλά και τούτον κακείνον εις ετέραν κατάστασιν ήκοντας; Και τούτον κακείνον χωνεύσας ένα ανήνεγκε θαυμαστόν”.[6] Ενώ σέβεται τη διαφορετικότητα, το μόνο που ζητεί είναι η ακύρωσή της αμαρτίας με τις διάφορες πρακτικές εκφάνσεις της και η οποία ευθύνεται για κάθε εχθρότητα και διαίρεση.
Αυτό το “θαυμαστόν ένα”, η Εκκλησία, το πατερικό τρίτο γένος, ο μόνος λαός του Θεού[7], η Ποίμνη Του που αποτελείται από ανθρώπους που προέρχονται από τις διάφορες “αυλές” της ιστορίας, το εσχατολογικό σώμα του Ιησού Χριστού μέσα στο οποίο συμπορεύονται ιστορικά, αλλά και μετά το τέλος αυτής, οι φυλές και τα φύλα σύμφωνα με τον όραμα του Ιωάννη στην Πάτμο, είναι κατά τον Απ. Παύλο το αιώνιο μυστήριο του Θεού το οποίο ενώ κρατήθηκε άγνωστο από τους αγγέλους[8] και μυστικό από τους αγίους της ΠΔ, άρχισε να αποκαλύπτεται με την ιστορική απαρχή της Εκκλησίας και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα καθώς άνθρωποι από κάθε φυλή και φύλο, σε ολόκληρο το πρόσωπο της γης, πιστεύουν και ομολογούν ως Κύριο και Θεό τους Εκείνον που με τον θάνατό του κατήργησε κάθε μεσότοιχο φραγμού, τον Ιησού Χριστό, “Το μυστήριο αυτό είναι ότι με το έργο του Ιησού Χριστού και οι εθνικοί λαμβάνουν μέρος στην κληρονομία μαζί με τους Ιουδαίους, αποτελούν μέλη του ιδίου σώματος του Χριστού και μετέχουν στις υποσχέσεις του Θεού” (Εφ. 3.6).[9] Έτσι, η αιχμή του δόρατος που έλκει την ιστορία του ανθρώπου, παρά το φαινόμενο, είναι η Εκκλησία, αυτό το ιστορικά αποκαλυπτόμενο μυστικό του Θεού, η κατάργηση της διαίρεσης, μέχρι Εκείνος να επιστρέψει. Μπροστά σ’ Αυτήν ούτε οι πύλες του Άδη δεν είναι ικανές να σταθούν.
Όμως, σήμερα, δύο χιλιάδες χρόνια από το ιστορικό λάκτισμα της αποκάλυψης του μυστηρίου της καταλλαγής, τα ίδια προβλήματα διαίρεσης και ανισότητας συνεχίζουν να βασανίζουν τις κοινωνίες μας. Η καταγωγή, η φυλή, το φύλο, η γλώσσα, η μόρφωση, η εμφάνιση, το κοινωνικό και οικονομικό status ενώ δεν αποτελούν αποτρεπτικά εμπόδια για την αγάπη του Θεού, συνεχίζουν να αποτελούν εμπόδια στην δική μας συμπόρευση των φύλων και φυλών.
Παρά τις ελπιδοφόρες εξαιρέσεις ως Χριστιανοί δυσκολευόμαστε να συμπορευτούμε και προτιμούμε να συνεχίζουμε το σκάνδαλο της διαίρεσης, αναιρώντας ακριβώς αυτό που διακηρύττουμε στον κόσμο. Πορευόμαστε σε παράλληλους δρόμους με σχέσεις άλληλο-απόρριψης και μη σχέσης, ενώ έχουμε αντικαταστήσει τα πολοτικά επίθετα της αρχαιότητας του “περιτετμημένος και απερίτμητος” με τα σύγχρονα “αιρετικός και άπιστος”, του “Έλληνας και βάρβαρος” με το “Έλληνας και Αλβανός”, με το “μορφωμένος και αμόρφωτος”, ενώ το δίπολο ‘άνδρας / γυναίκα” συνεχίζει να καθορίζει την αξία του ατόμου και σήμερα.
Πολλές φορές συμπεριφερόμαστε, ως προστάτες του Ιησού, βγάζοντας την μάχαιρα ώστε να κόψουμε το αυτί του “άλλου” που τον/την θεωρούμε εχθρό του Χριστού επειδή δεν προέρχεται από την δική μας ομάδα, δίχως να κατανοούμε από την ιστορία πως όταν δίνουμε μάχαιρα εισπράττουμε και μάχαιρα. Άλλοτε πάλι συμπεριφερόμαστε υποκριτικά σαν το Πέτρο στην Αντιόχεια, επιλέγοντας μια συμπόρευση εν κρυπτώ ή με όρους[10].
Ο εθνικισμός και ο φανατισμός για κάποιου είδους εκκλησιαστική καθαρότητα από κάθε πλευρά έχουν δημιουργήσει και ορθώσει τεράστιους φραγμούς εχθρότητας ανάμεσα σε ανθρώπους που επαγγέλλονται πως εν Χριστώ είναι “κτίσις καινή”, ωστόσο η πολιτεία της σχέσης τους με τον “άλλον” φανερώνει πως Εκείνον που είναι η “ειρήνη ημών” στου Οποίου το Άγιο Όνομα βαπτίστηκαν, ποτέ συνειδητά και προσωπικά δεν Τον γνώρισαν ώστε να μάθουν από Αυτόν πως η αγάπη που έξω διώκει τον φόβο είναι μια σταυρωμένη αγάπη που καταργεί κάθε ανθρωπογενή διαίρεση και μαθαίνει να ανέχεται, να υπομένει και κάποιες φορές να σιωπά.
Όσο ως Χριστιανοί και ως Εκκλησία επιλέγουμε να βιώνουμε τη ζωή μας μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο διαίρεσης και όχι συμπόρευσης με τον “Σαμαρείτη” ή την “Σαμαρείτισσα”, τόσο απατούμε τον εαυτό μας και την κοινωνία μας γενικότερα, της οποίας ως Χριστιανοί είμαστε το φως και το αλάτι, σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου.
Απέναντι σ’ αυτήν την θλιβερή εικόνα που ως Εκκλησίες παρουσιάζουμε η πρωτοβουλία της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας και του Ελληνικού Τμήματος του Οικουμενικού Φόρουμ Ευρωπαίων Γυναικών να οργανώσει αυτήν την ημερίδα αποτελεί αχτίνα ελπίδας.
Είθε Εκείνος που είναι Αγάπη να μας ελεήσει!
Ευχαριστώ.
Αγία Γραφή & Σύγχρονες Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις
Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2008, 17.00’
Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων
Ακαδημίας 50, Αθήνα
Αιδ. Μελέτιος Β. Μελετιάδης
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ, Αθήνα: Ελληνική Βιβλική Εταιρεία, 1997
Αδαμτζίλογλου Ευανθία Χ. «ΟΥΚ ΕΝΙ ΑΡΣΕΝ ΚΑΙ ΘΗΛΥ…» Τα βασιλικά
χαρίσματα των δύο φύλων. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 1988
Ιερά Μητρόπολις Δημητριάδος, Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών. ΦΥΛΟ ΚΑΙ
ΘΡΗΣΚΕΙΑ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ. Αθήνα: Εκδόσεις
ΙΝΔΙΚΤΟΣ, 2004
Καραβιδόπουλος Ιωάννης Δ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ
ΕΦΕΣΙΟΥΣ, ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ, ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ, ΦΙΛΗΜΟΝΑ. Θεσσαλονίκη:
Εκδόσεις Π. Πουρναρά,1992.
Τρεμπέλας Παναγιώτης Ν. Υπόμνημα Εις Τας Επιστολάς Της Κ. Διαθήκης. Τόμος
Β! Αθήναι: Αδελφότης Θεολόγων “Σωτήρ”, 1993. Σελ. 105.
π. Φλωρόφσκι Γεώργιος, Αγία Γραφή, Εκκλησία, Παράδοσις. (μτφρ. Δ. Τσάμη),
Θεσσαλονίκη: Πουρναρά, 1976, σσ. 35-36
Barth Markus. Ephesians. Vol.34, 34A. Anchor Bible. Garden City, NY: Doubleday,
1974.
Garland David E. Colossians / Philemon. The NIV Application Commentary. Grand
Rapids, MI: Zondervan Publishing House, 1998.
Longenecker Richard N. Galatians. Word Biblical Commentary. Dallas, TX.:Word
Books. 1990.
O’Brien Peter. Colossians, Philemon. Word Biblical Commentary. Dallas, TX.:Word
Books. 1982.
Snodgrass Klyne. Ephesians. The NIV Application Commentary. Grand Rapids, MI:
Zondervan Publishing House, 1996.
Witherington Ben, III. “Women” The Anchor Bible Dictionary, Vol. 6. New York: Doubleday, 1922,
[1] Αδαμτζίλογλου Ευανθία Χ. «ΟΥΚ ΕΝΙ ΑΡΣΕΝ ΚΑΙ ΘΗΛΥ…» Τα βασιλικά χαρίσματα των δύο φύλων. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 1988, σελ. 33.
[4] Witherington Ben, III. “Women” The Anchor Bible Dictionary, Vol. 6. New York: Doubleday, 1922, σελ. 959.
[6] Τρεμπέλας Παναγιώτης Ν. Υπόμνημα Εις Τας Επιστολάς Της Κ. Διαθήκης. Τόμος Β! Αθήναι: Αδελφότης Θεολόγων “Σωτήρ”, 1993. Σελ. 105.